Twee knippers uit lang vervlogen tijden
Twee kunstenaars die zich door hen laten inspireren
Twee voorbeelden van herwaardering van lokaal cultureel erfgoed
Eén hedendaagse ontmoeting waarin alles samenkomt

Stichting Culturele Activiteiten en Bibliotheek Urk (SCAB) organiseert het project Jantje² (Jantje in kwadraat) over vier papierknipkunstenaars: de Urker Jan Visscher (Jantje II), de Zeeuws Jan Huijszoon (Jantje I) én hun hedendaagse navolgers de kunstenaars Henk Kapitein (Henk de Knipper) en Tonnie Dieleman (Broeder Dieleman). Onderdeel van dit project is een podcast over deze vier kunstenaars. Samen met Jacob Oeverbeek spreekt Bas Visscher met Tonnie Dieleman en Henk Kapitein over het leven van hun voorgangers en over hun eigen kunstenaarschap.

In de eerste aflevering (12:29 min) spreken ze met de Urker kunstenaar Henk Kapitein over de kunst van het papierknippen. Hoe kwam Henk op het idee om papier te gaan knippen? Henk heeft zijn allereerste knipwerk nog altijd bewaard. Door de papierknipkunst ontdekte Henk het werk van Jan Visscher en raakte hij geboeid door deze markante persoon. Welke technieken gebruikte Jan Visscher en hoe oud was hij, toen hij begon met knippen? En dan is er nog de anekdote over de scharen van Jan…

In de tweede aflevering (20:17 min) ontmoeten ze Tonnie Dieleman, singer-songwriter uit Zeeland én papierknipkunstenaar. Zijn album uit 2020 draagt de titel Liefde is de eerste wet, een tekst die de Zeeuwse prentenknipper Jan Huijszoon vaak gebruikte. Tijdens de coronapandemie begon Tonnie met het maken van prenten in de traditie van Jan Huijszoon. Tonnie raakte gefascineerd door het leven van de Zeeuwse Jan Huijszoon en zijn Waalse vriendin Constantia du Prez. Veel was al bekend over het leven van Jan Huijszoon dankzij het boek Jan de Prentenknipper van Joke en Jan Peter Verhave. Tonnie deed zelf ook onderzoek en deed verrassende nieuwe ontdekkingen over hun leven.

De derde aflevering (15:19 min) kijkt naar de lokale en universele aspecten in de wereld rondom de vier papierknipkunstenaars. Wat verandert er en wat blijft hetzelfde? En… hoe druk je emoties uit in de papierknipkunst? Tonnie Dieleman en Henk Kapitein vertellen over dynamisch erfgoed en de rol van een hechte gemeenschap.

In aflevering vier (21:58 min) wordt de mythe ontkracht over het vermeende analfabetisme van Jan Visscher. Wat zegt deze mythe over zijn imago? En welke rol speelde zijn vrouw Gerritje Kamper in zijn werk? En ja, waarom bleef hij maar dat “Kerkje aan de zee” knippen?

In de laatste aflevering (17:46 min) praten Tonnie en Henk over de kunst van het papierknippen en -snijden. Hoe moeten we het werk van beide Jannen bekijken? Als hobbyisme, ambacht of (naïeve) kunst? En hoe verhouden Tonnie en Henk zichzelf tot deze waarden?

Meer over de podcast is te vinden op de website van SCAB.